Vervolg spreekuur wethouder: overleg veiligheid met ambtenaren.

Op het spreekuur bij Wijkbureau Zuid, van 5 december jl., heeft de wethouder een vervolggesprek met ambtenaren verkeersveiligheid toegezegd, over de zorgen die het langer voortduren van de onveiligheid van de Waterlinieweg in de omgeving opleveren. Dit overleg zal begin januari plaatsvinden.

Onderwerpen:

1. Beperken levensgevaar Waterlinieweg voor periode tot structureel herstel.

2. Ontbrekende stukken in herstelplan geleiderails.

Uitgangspunten:

1. Fietsers en voetgangers moeten zich volkomen veilig door het gebied rond de de Waterlinieweg kunnen bewegen. Daar hoort op geen enkele manier bij dat zij, als “gevolgschade”, slachtoffer kunnen worden van calamiteiten die zich op de Waterlinieweg voordoen.

2. Automobilisten moeten zich zo veilig mogelijk over de Waterlinieweg kunnen verplaatsen. Daar hoort niet bij dat zij ernstig letsel oplopen, doordat hun voertuig van de steile taluds stort, als zij door onvoorziene omstandigheden van de weg raken.

Erkenning gevaar door gemeente:

Met haar raadsbrief van 16 juli 2019 erkent de gemeente het gevaar en kondigt zij het herstel van de veiligheid van de Waterlinieweg aan door het plaatsen van nieuwe geleiderails.

Met de raadsbrief van 19 september 2019 laat de gemeente weten dat de uitvoering van het herstel voorlopig wordt uitgesteld, wegens gebrek aan middelen.

Zorgen t.a.v. uitstel en herstelplan:

Door het uitstel, stelt de gemeente fietsers en voetgangers in de omgeving, maar ook de gebruikers van de Waterlinieweg, voor onbepaalde tijd langer bloot aan een levensgevaarlijke situatie.

Dat is onverantwoord: nu de gemeente zich bewust is van de situatie, zou zij onmiddellijk maatregelen moeten nemen om het gevaar te beperken, bijvoorbeeld door de maximum snelheid te verlagen en de rechter rijstrook af te sluiten, om voertuigen zo ver mogelijk van de steile taluds af te houden.

Het eventueel afsluiten van fiets- en wandelpaden in de omgeving, als tijdelijke maatregel, gaat voorbij aan het gevaar dat de taluds opleveren voor automobilisten op de Waterlinieweg.

In het herstelplan, zoals op 16 juli door de gemeente gepresenteerd, ontbreken nieuwe geleiderails op sommige stukken, bijvoorbeeld ter hoogte van wandelpaden in het Beatrixpark en op begraafplaats Tolsteeg, die daar tot direct onderaan de taluds van de Waterlinieweg liggen.

Toelichting:

Vóór de herinrichting van 2017 was de Waterlinieweg uitgerust met vangrails en 100% veilig voor fietsers en voetgangers in de omgeving. Voor zover bij omwonenden bekend is er nooit een voertuig, over de vangrails heen, van het talud gestort.

Met de herinrichting zijn de vangrails verwijderd. Sindsdien kunnen fietsers en voetgangers in de omgeving, en inzittenden van auto’s op de Waterlinieweg, slachtoffer worden van calamiteiten waarbij auto’s van de taluds storten, zoals is gebleken bij ongevallen in 2018 en 2019.

Bij de herinrichting van de weg is eenzijdig gefocust op gedragsbeïnvloeding van hardrijders. Getracht is het karakter van een 70km/u weg te onderstrepen door de vangrails weg te halen.

Hierbij zijn op een rampzalige manier de gevolgen veronachtzaamd: er werd een levensgevaarlijke situatie gecreëerd voor fietsers en voetgangers in de omgeving, en voor de gebruikers van de weg. Het herstel van de veiligheid achteraf kost de Utrechtse belastingbetaler extra geld.

Bij de herinrichting in 2017, is de veiligheid van fietsers en voetgangers in de omgeving compleet genegeerd. Het herstelplan is een poging hierin te voorzien, maar het doet te weinig voor automobilisten die van de weg dreigen te raken. Op delen van het traject kunnen zij nog steeds van het talud storten, met onaanvaardbaar ernstig letsel als gevolg.

De hoofdlijnen voor een veilige weginrichting, bij steile taluds, zijn duidelijk. Herstel van de veiligheid van de Waterlinieweg kan geen probleem zijn, wanneer deze evenwichtig worden toegepast.

Vastgesteld moet worden dat, op het traject waar de Waterlinieweg verhoogd is aangelegd, het weglaten van een fysieke afscherming, om de “uitstraling” van een 70 km/u weg te versterken, geen passende optie is om het gedrag van weggebruikers te beïnvloeden.

Raadsbrief 19/9/2019: herstel veiligheid uitgesteld

Het opnieuw aanbrengen van geleiderails langs de Waterlinieweg, om de veiligheid voor weggebruikers en fietsers en voetgangers in de omgeving te herstellen, is met zeker een half jaar uitgesteld.

Dit heeft de wethouder mobiliteit laten weten in de Voortgangsrapportage Verkeersveiligheid, die zij per raadsbrief van 19-9-2019 aan de gemeenteraad deed toekomen [zie hier]. Als reden geeft de wethouder: "In 2019 is er nog geen mogelijkheid om dit project te starten omdat alle beschikbare middelen voor dit jaar al ingezet zijn."

Eerste berichten uit de gemeenteraad zijn dat men wil onderzoeken of er op een andere manier financiering gevonden kan worden voor het onmiddellijke herstel van de veiligheid van de Waterlinieweg.

Onaanvaardbaar risico: tijdelijke maatregelen noodzakelijk

De gemeente erkent inmiddels het gevaar dat de Waterlinieweg oplevert voor de gebruikers van fiets- en voetpaden in de omgeving.

Door het herstel van de veiligheid met zeker een half jaar uit te stellen, neemt de gemeente een onaanvaardbaar risico met mensenlevens.

Als er geen geld is om de veiligheid onmiddellijk te herstellen, zou de gemeente tijdelijke maatregelen moeten nemen om het risico van ongevallen met ernstige afloop zoveel mogelijk te beperken. Bijvoorbeeld door, daar waar de Waterlinieweg verhoogd is aangelegd, de maximum snelheid te verlagen en de rechter rijstrook af te sluiten om daarmee voertuigen zo ver mogelijk van het talud af te houden.

Politieke oplossing, geen besef van urgentie

Kennelijk wreekt zich hier dat voor de onveilige situatie een politieke oplossing is gekozen, waarbij de gemeente volhoudt dat de Waterlinieweg op zich veilig is, maar dat de veiligheid voor fietsers en voetgangers in de omgeving kan worden verbeterd.

Hiermee worden de wethouder en het bureau dat de verkeersveiligheidsaudits deed uit de wind gehouden, terwijl tegemoet wordt gekomen aan de zorgen die leven in de omgeving.

Het uitstel van het herstel van de veiligheid, volgens de Voortgangsrapportage van 1 juli, laat zien dat door deze oplossing bij de gemeente het besef van urgentie ontbreekt. Een urgentie die dagelijks wordt gevoeld door bewoners in de omgeving, die gebruik moeten maken van de fiets- en voetpaden in de gevarenzone.

Als de oorspronkelijke verkeersveiligheidsaudits weerlegd zouden worden door een second opinion of een contra-expertise, kan de gemeente de onveilige situatie, en vooral de urgentie daarvan, niet langer ontkennen.

In haar communicatie blijft de wethouder hameren op het beperken van de overschrijding van de maximum snelheid van 70 km/u. Voor zover bekend werd geen van alle ongevallen, die sinds de zomer van 2017 langs de hele Waterlinieweg plaatsvonden (na de herinrichting), veroorzaakt door een te hoge snelheid.

Waar de inrichting van de Waterlinieweg, na het verwijderen van de vangrails, zwaar tekort schiet, is het beperken van de gevolgen van ongelukken waarbij auto’s van de weg raken. Door de steile taluds lopen inzittenden meer letsel op, en bestaat het gevaar voor ernstig levenslang of fataal letsel voor fietsers en voetgangers die door deze auto’s kunnen worden getroffen.

Een contra-expertise kan aantonen dat bij de oorspronkelijke verkeersveilgheidsaudits het gevaar van de steile taluds is onderschat, en dat de “kerende werking” van 10 cm hoge (trottoir)banden bij deze taluds volstrekt ontoereikend is. De audit, van de veiligheid van het fietspad tussen Koningsweg en Spoorviaduct, is niet objectief geweest (uitgevoerd door hetzelfde bureau), en te beperkt: deze had zich uit moeten strekken tot alle fiets- en voetpaden langs het volledige traject waar de Waterlinieweg verhoogd is aangelegd.

Raadsbrief 16/7/2019: geleiderails komen terug!

Op verschillende plaatsen langs de Waterlinieweg in Utrecht komen geleiderails (vangrails) terug. Dit heeft de wethouder van mobiliteit aan de gemeenteraad laten weten in de "Raadsbrief Verkeersveiligheid vrij liggende fietspaden en voetpaden Waterlinieweg" van 16 juli jl. (deze kan [hier] worden geraadpleegd).

Volgens de wethouder voldoet de Waterlinieweg zelf aan de eisen voor een veilige weginrichting. De aangekondigde plaatsing van geleiderails is bedoeld om de veiligheid voor de gebruikers van fiets- en voetpaden, onderaan het talud, te vergroten.

De raadsbrief gaat vergezeld van een kaart, waarop is aangegeven waar de geleiderails geplaatst zullen worden:

Locaties geleiderails: kaart bij Raadsbrief 16 juli 2019.

Veiligheid wandelaars onderbelicht?

Het lijkt erop dat de planners van de gemeente een aantal plekken, waar voetgangers tot pal onderaan het talud van de Waterlinieweg kunnen komen, over het hoofd hebben gezien. Het gaat om wandelpaden in het Beatrixpark, en op begraafplaats Tolsteeg. Deze zijn gelegen aan weerszijden van de Waterlinieweg, tussen het viaduct over de busbaan (Brennerbaan/Amethistlaan) en Fort Lunet III. Zie kaartje:

Wandelpaden Beatrixpark en begraafplaats Tolsteeg. Het groen gemarkeerde wandelpad in het Beatrixpark loopt gedeeltelijk pal langs het talud van de Waterlinieweg. Ook de wandelpaden voor bezoekers van de begraafplaats komen tot direct onderaan het talud.

Houten geleiderails; gerooid essenhout?

Voor de verkeersveilige aanleg van wegen bestaan uitgebreide richtlijnen. Ook geleiderails zijn gereguleerd, en ingedeeld in klassen naar de snelheid van het verkeer en de zwaarte van de te "keren" voertuigen. De gemeente kiest voor houten geleiderails, gezien de "natuurlijke uitstraling" en het "karakter van de weg".

Uit kringen van mensen, die zich betrokken voelen bij de veiligheid van de Waterlinieweg, komt de suggestie dat de gemeente zelf het hout voor de geleiderails zou kunnen aanleveren, in de vorm van essenbomen die in verband met de essentaksterfte massaal worden gerooid. Mogelijk kan op die manier worden bespaard op de kosten.

Financiering, planning, prioriteit

De kosten van de maatregelen worden geschat op € 250.000,-, te financieren uit het budget voor het actieplan Verkeersveiligheid. De prioriteit wordt afgewogen tegen andere gewenste maatregelen in het programma.

De wethouder zal de gemeenteraad hierover informeren in de eerste halfjaarlijkse voortgangsrapportage van dit jaar. Die zou de stand per 1 juli betreffen, zodat eind augustus meer bekend kan zijn.

Onderhoudsstatus fietspad

Volgens de wethouder is het fietspad langs de Waterlinieweg nog in goede staat. Onderhoud wordt pas over 5 à 10 jaar voorzien. Het is de gemeente kennelijk niet bekend dat het wegdek van het fietspad, op het viaduct over de spoorlijnen naar Arnhem en Den Bosch, een lappendeken is na vorstschade en onderhoud aan het beton van het viaduct. 

Vierde ongeval in zes maanden – stand van zaken

Op 7 maart zegde de wethouder van verkeer toe te bekijken welke mogelijkheden er zijn om de veiligheid van de Waterlinieweg te verbeteren. Op 13 maart en 4 april raakten opnieuw auto's van de weg en van het talud. Ondanks haar toezegging, houdt de wethouder vol dat het huidige wegontwerp voldoet aan de richtlijnen voor verkeersveiligheid.

Naar aanleiding van de ongevallen, en in het licht van de antwoorden van B&W op schriftelijke vragen van 23 mei 2017 en 22 januari 2019, en de openbaarmaking van de verkeersveiligheids-audits van 29 augustus 2016 en 19 juli 2017 [zie: Overzichtspagina], moet worden vastgesteld:

• de Waterlinieweg vormt een ernstig gevaar voor weggebruikers én omgeving,
• het argument voor het weghalen van de vangrails (max 70 km/u) is niet onderbouwd,
• bij steile taluds is "afscherming" de norm.

De recente ongevallen onderstrepen ernst en urgentie van de onveilige situatie op en rond de Waterlinieweg.

Richtlijnen

De richtlijnen voor een veilig wegontwerp zijn gebaseerd op de volgende uitgangspunten:

1. ongelukken voorkomen,
2. letselschade beperken,
3. levens redden.

Zo scoort de Waterlinieweg: X X X (zeer slecht)

Legenda: goed √, slecht X. 

1. Ongevallen voorkómen: X

Het ontwerp van de Waterlinieweg richt zich uitsluitend op het beperken van ongevallen door te hard rijden. Om voor weggebruikers de "uitstraling" van een 70 km/u weg te benadrukken, zijn de vangrails weggehaald.

Echter, de gemeente kan niet aantonen dat er structureel te hard werd gereden, en ook niet welk effect het weghalen van de vangrails op het gedrag van automobilisten heeft. In antwoord op vragen schrijven B&W op 22 januari:

“Er zijn vooraf geen snelheidsmetingen gedaan, dus een vergelijk tussen voor- en na situatie is niet mogelijk.”

Bij de vier recente ongevallen was, voor zover bekend, van te hard rijden geen sprake.

2. Letselschade beperken: X

Sinds de vangrails zijn weggehaald, is de fysieke beveiliging van de Waterlinieweg opgehangen aan de "kerende werking" van 10 cm hoge trottoirbanden langs midden- en zijbermen.
Bij alle vier recente ongevallen heeft deze voorziening gefaald en raakten de auto's van de weg. Drie daarvan stortten onbeheersbaar van het talud:

• voor bestuurders en inzittenden is de afloop van deze ongevallen veel ernstiger dan voorheen,
• voor kwetsbare verkeersdeelnemers op fiets- en voetpaden onderaan het talud bestaat het gevaar door zulke voertuigen te worden getroffen, met onvoorstelbaar leed en letselschade als gevolg. 

3. Levens redden: X

Als er een ongeluk is gebeurd, is het van levensbelang dat de plek des onheils voor hulpdiensten goed bereikbaar en toegankelijk is. Op de met bomen en struiken begroeide steile taluds van de Waterlinieweg is de situatie bedroevend slecht.

Verkeersveiligheids-audits

Volgens de richtlijnen voor verkeersveilig wegontwerp, is "afscherming" van steile taluds de norm. De gemeente liet t.a.v. de Waterlinieweg twee verkeersveiligheids-audits uitvoeren.

Audit van 29 augustus 2016

In de audit van 29 augustus 2016 worden drie varianten voor het groot onderhoud van de Waterlinieweg op hun verkeersveiligheid beoordeeld. Bij twee varianten wordt "afscherming" van de steile taluds nodig geacht. Alleen bij de variant waarbij 10 cm hoge trottoirbanden worden toegepast is, volgens de rapporteurs, afscherming "niet persé" noodzakelijk. De gemeente kiest voor deze variant.

Audit van 19 juli 2017

Naar aanleiding van signalen van bezorgde fietsers en omwonenden, na het verwijderen van de vangrails, laat de gemeente de verkeersveiligheid van het fietspad tussen Koningsweg en Spoorviaduct onderzoeken. Dit resulteert in de audit van 19 juli 2017.

Volgens de rapporteurs is er slechts sprake van een "gevoel van onveiligheid (=subjectieve onveiligheid)". Op 7 oktober 2018 kwam hier daadwerkelijk een auto van het talud op het fietspad terecht.

De audit werd uitgevoerd door hetzelfde bureau en dezelfde rapporteurs die in de audit van 2016 hebben ingestemd met het weghalen van de vangrails.

Gewenste oplossing

Vier ongevallen in een half jaar tijd laten zien dat de Waterlinieweg, sinds het groot onderhoud in 2017, een ernstig gevaar vormt voor weggebruikers en omgeving.

De gewenste oplossing bestaat uit maatregelen die het gevaar van de steile taluds wegnemen:

• de veiligheid, voor weggebruikers én omgeving, zou opnieuw onafhankelijk moeten worden beoordeeld over het hele traject waar de Waterlinieweg verhoogd is aangelegd, in ieder geval tussen 't Goyplein en Stadionlaan,
• de steile taluds zijn langs vrijwel dit hele traject een gevaar voor weggebruikers en omgeving; niet alleen bij het in het oog springende fietspad tussen Koningsweg en Spoorviaduct,
• de geluidsschermen langs het traject geven een onterecht gevoel van veiligheid: deze zijn nooit op hun "voertuigkerende werking" beoordeeld (o.a. gevaar van splinterend hout, en voor achtergelegen fiets- en voetpaden),
• als de weg werkelijk veilig is ingericht voor de weggebruikers, dan kunnen die niet meer van het talud storten, en is ook het grootste gevaar voor fietsers en voetgangers in de omgeving weggenomen.

Ernst en urgentie

De wethouder deed haar toezegging mogelijkheden te bekijken om de veiligheid van de Waterlinieweg te verbeteren op 7 maart. Op 13 maart en 4 april raakten opnieuw auto's van de weg en van het talud. De ongevallen onderstrepen de ernst en de urgentie van de situatie.

Wethouder bekijkt mogelijkheden scheiding rijbaan fietspad

*** Vier ongevallen in zes maanden: zie Overzicht t/m 4 april 2019 ***

Toezegging wethouder scheiding rijbaan/fietspad
Op 7 maart 2019 heeft de wethouder verkeer toegezegd: “de raad in het voorjaar van 2019 per memo te informeren over de mogelijkheden voor scheiding rijbaan/fietspad". Zij deed dit in de vergadering van de raadscommissie Stad en Ruimte, naar aanleiding van vragen van gemeenteraadsleden.
Het is voor omwonenden zaak de vinger aan de pols te houden: het gaat niet alleen om "het fietspad", er zijn twee stukken fietspad die in de gevarenzone liggen, en delen van wandelpaden in het Beatrixpark.

Bij het groot onderhoud van de Waterlinieweg in de zomer van 2017 zijn de vangrails grotendeels weggehaald. Sinds die tijd staan gebruikers van fiets- en voetpaden, onderaan het talud, bloot aan het gevaar getroffen te worden door voertuigen die door onvoorziene omstandigheden van de weg raken. De realiteit van dit gevaar wordt onderstreept door ongevallen die plaatsvonden op 7 oktober en 19 november 2018.

Openbaar: verkeersveiligheids-audits
Op 28 februari 2019 zijn, na een WOB-verzoek, de rapporten van twee verkeersveiligheids-audits openbaar gemaakt, die in opdracht van de gemeente werden uitgevoerd i.v.m. het groot onderhoud aan de Waterlinieweg in 2017.

In de verkeersveiligheids-audits wordt het gevaar van de steile taluds onderkend, en aangegeven dat in principe voertuigkeringen nodig zijn. Alleen vanwege de “kerende werking” van de toegepaste “banden” (stoepranden) is het volgens de audit van 29 augustus 2016 “niet persé noodzakelijk steile taluds (…) af te schermen.”

Het gevaar dat fietsers en voetgangers lopen op het fietspad tussen het Spoorviaduct en de Koningsweg, wordt in de audit van 19 juli 2017 beschreven als: "Dit subjectieve gevoel van onveiligheid".

De openbaar gemaakte verkeersveiligheids-audits zijn in te zien op de WOB-website van de gemeente Utrecht.

Vinger aan de pols

De (on)veiligheid van de Waterlinieweg werd op 7 maart besproken in de raadscommissie Stad en Ruimte, als onderdeel van een bredere vergadering over een "Voortgangsrapportage verkeersveiligheid".

Uit de behandeling werd niet duidelijk of de veiligheidssituatie op en langs de Waterlinieweg bij wethouder en gemeenteraadsleden wel voldoende helder is. Het is voor omwonenden zaak de vinger aan de pols te houden:

Veiligheid fietsers en voetgangers

Er zijn twee urgente kwetsbare stukken fietspad langs de Waterlinieweg, namelijk:

a. het bekende stuk fietspad tussen Spoorviaduct en Koningsweg (klik op de plaatjes voor vergrotingen):

b. en het stuk fietspad waar dat passeert tussen Waterlinieweg en Fort Lunet III. Ook hier zijn de vangrails weggehaald en staan de fietsers bloot aan het gevaar getroffen te worden door voertuigen die door onvoorziene omstandigheden van de weg raken:

Verder zijn er in het Beatrixpark voetpaden, die even dicht langs de Waterlinieweg liggen als genoemde fietspaden:

Veiligheid automobilisten Waterlinieweg

Als in de veiligheid voor fietsers en voetgangers is voorzien, blijven er nog stukken Waterlinieweg over waar auto’s van het talud kunnen raken, met een ernstige afloop voor inzittenden.

De “kerende werking” van de “banden” (stoepranden) van het huidige wegontwerp is, getuige de ongelukken van 7 oktober en 19 november 2018, onvoldoende.

De wethouder gaf aan te streven naar een oplossing die veilig is voor zowel de inzittenden van voertuigen op de Waterlinieweg, als voor de fietsers op de lager gelegen fietspaden.

Bij (te) steile taluds worden algemeen voertuigkeringen toegepast. Daarmee wordt voorkomen dat auto’s van het talud af kunnen raken.

Tevens wordt daarmee voorkomen dat voertuigen op lager gelegen fiets- en voetpaden terecht kunnen komen.

De gewenste twee vliegen in één klap, dus.

De CROW richtlijnen voor veilig wegontwerp kennen een scala aan “afschermingsvoorzienigen”: vangrails, houten en betonnen voertuigkeringen, etcetera.

Voorbeeld: waar de Stadsbaan Leidsche Rijn verhoogd is aangelegd zijn voertuigkeringen toegepast, ondermeer ter afscherming van een lager gelegen fietspad aldaar. De gebruikte voorzieningen doen kennelijk geen afbreuk aan de “uitstraling”, "ervaring" of "beleving" van deze 50 km/u weg.

Videofragmenten commissievergadering Stad en Ruimte

De (on)veiligheid van de Waterlinieweg is besproken in de vergadering van de raadscommissie Stad en Ruimte op 7 maart, als onderdeel van een bredere Voortgangsrapportage verkeersveiligheid.

De agenda van de vergadering van 7 maart is hier in te zien.

Videofragmenten over de Waterlinieweg:

• Susanne Schilderman, gemeenteraadslid D66
• Jantine Zwinkels, gemeenteraadslid CDA
• Lot van Hooijdonk, wethouder Groenlinks
• Julia Kleinrensink, plaatsvervangend voorzitter

Interessant zijn ook de opmerkingen van de wethouder over haar insteek t.a.v. het verkeersveiligheidsbeleid.

Reactie gemeente neemt zorgen omwonenden niet weg

De reactie van B&W van 22 januari jl. [zie hier] op schriftelijke vragen van Utrechtse gemeenteraadsleden, over de veiligheid van de Waterlinieweg, neemt de zorgen van omwonenden niet weg.

Omwonenden hadden gemeenteraadsleden benaderd met hun zorgen over de veiligheid van fiets- en voetpaden langs de Waterlinieweg, sinds de vangrails zijn verwijderd bij de herinrichting in de zomer van 2017. Zij deden dit na recente ongelukken, waarbij twee auto's onbeheersbaar van het talud af zijn gekomen. Eén daarvan kwam op een lager gelegen fietspad terecht [zie hier].

In hun antwoord stellen B&W: "dat de ongevallen (...) geen relatie hebben met de infrastructuur zelf." De gemeente laat buiten beschouwing dat de gevolgen van de ongevallen wél een relatie met de infrastructuur hebben, en dat die zeer ernstig kunnen zijn. 

De hoop van omwonenden is nu gevestigd op de Utrechtse gemeenteraad: naar aanleiding van de antwoorden van B&W hebben leden van de raad aangegeven vervolgstappen te overwegen.

Verhoogd aangelegd, gevaar taluds

Op het circa twee kilometer lange traject tussen 't Goyplein en Stadionlaan, is de Waterlinieweg verhoogd aangelegd. De weg verheft zich hier circa vijf meter boven de omgeving, met steile taluds aan beide zijden. Sinds de renovatie in 2017, waarbij de oorspronkelijk aanwezige vangrails zijn verwijderd, lopen fietsers en voetgangers het risico getroffen te worden door voertuigen die door onvoorziene omstandigheden van de weg raken en langs het talud naar beneden storten.

Het is in Nederland hoogst ongebruikelijk dat kwetsbare verkeersdeelnemers aan dit risico worden blootgesteld. Het is op zich al ongebruikelijk dat een wegontwerp het toelaat dat voertuigen van steile taluds kunnen storten.

Volgens de gemeente voldoet de Waterlinieweg: "aan de CROW-richtlijnen voor een Duurzaam Veilige weginrichting" [voor CROW zie hier]. De gemeente verwijst in haar antwoorden naar de ASVV, de Aanbevelingen voor Stedelijke Verkeer Voorzieningen.

Ten aanzien van taluds staat in de ASVV 2012: "Als naast de weg een talud of sloot ligt, dan moet deze voldoen aan een veilige hellingshoek."

Als een talud te steil is, is volgens CROW-richtlijnen een "afschermvoorziening" aan de orde (vangrails of een andere zgn. voertuigkering), wegens risico voor inzittenden en/of risico voor derden op "parallelvoorzieningen", zoals fietspaden. Bij aanvullende redenen voor afschermvoorzieningen wordt de "Bescherming van fietsers" nog eens expliciet vermeld.

De motivatie van de gemeente voor het weghalen van de vangrails luidt: "Het plaatsen van vangrails versterkt de uitstraling van een autosnelweg buiten de bebouwde kom. Dat signaal past niet bij de limiet van 70 km/uur en werkt een hogere snelheid in de hand." Hoe dit in overeenstemming kan zijn met CROW richtlijnen is niet duidelijk: hier wordt de veiligheid van de fietsers en voetgangers onderaan het talud opgeofferd aan het in toom houden van automobilisten op de Waterlinieweg. Als het mis gaat mogen de zwakste verkeersdeelnemers betalen met hun leven, of met levenslange verminkingen.

In hun antwoorden op de schriftelijke vragen van 11 december jl. [zie hier] en die van 19 april 2017 [zie hier], vergelijken B&W de Waterlinieweg met vier andere wegen in Utrecht. Geen van die wegen is verhoogd aangelegd in de mate waarin de Waterlinieweg dat is tussen 't Goyplein en Stadionlaan. Beter vergelijkbaar is de Stadsbaan Leidsche Rijn, die voor de stad een eenzelfde functie vervult als de Waterlinieweg. Waar de Stadsbaan verhoogd is aangelegd zijn voertuigkeringen toegepast, die kennelijk geen afbreuk doen aan de "uitstraling" van deze 50 km/u weg.

Een herstelplan voor de veiligheid van de Waterlinieweg lijkt niet mogelijk zonder de herintroductie van voertuigkeringen. Het gaat niet alleen om personenauto’s, ook stads- en lijnbussen mogen niet van het talud storten, zowel vanwege de veiligheid van passagiers als van gebruikers van naastgelegen fiets- en voetpaden.

De Waterlinieweg krijgt een belangrijke rol te vervullen als Rijkswaterstaat aan de slag gaat met het wegennet aan de oostkant van Utrecht (verbreding A27). Weg en omgeving krijgen dan, mogelijk gedurende een aantal jaren, te maken met een verhoogd verkeersaanbod en daarmee met een verhoogd ongevallenrisico.

Weggebruikers, en het kwetsbare publiek in de omgeving, mogen verwachten dat de veiligheid van de Waterlinieweg vóór die tijd optimaal is hersteld, en dat ondertussen het gevaar zoveel mogelijk wordt beperkt. Bijvoorbeeld door de rechter rijbaan af te sluiten en daarmee voertuigen zo ver mogelijk van het talud weg te houden.

Herstel van de veiligheid van de Waterlinieweg gaat geld kosten. Dat valt zeer te betreuren: het is onduidelijk hoe, bij de planning van de renovatie, de verhoogde ligging tussen 't Goyplein en Stadionlaan onderbelicht is kunnen blijven. Het Utrechtse budget voor verkeers-infrastructuur staat onder druk, door overschrijdingen bij de aanleg van de Uithof-lijn. Dat mag echter geen reden zijn de onveiligheid op en langs de Waterlinieweg nog langer voort te laten bestaan.

–Sake Hogeveen, Utrecht.