Omwonenden hadden gemeenteraadsleden benaderd met hun zorgen over de veiligheid van fiets- en voetpaden langs de Waterlinieweg, sinds de vangrails zijn verwijderd bij de herinrichting in de zomer van 2017. Zij deden dit na recente ongelukken, waarbij twee auto's onbeheersbaar van het talud af zijn gekomen. Eén daarvan kwam op een lager gelegen fietspad terecht [zie hier].
In hun antwoord stellen B&W: "dat de ongevallen (...) geen relatie hebben met de infrastructuur zelf." De gemeente laat buiten beschouwing dat de gevolgen van de ongevallen wél een relatie met de infrastructuur hebben, en dat die zeer ernstig kunnen zijn.
De hoop van omwonenden is nu gevestigd op de Utrechtse gemeenteraad: naar aanleiding van de antwoorden van B&W hebben leden van de raad aangegeven vervolgstappen te overwegen.
Verhoogd aangelegd, gevaar taluds
Op het circa twee kilometer lange traject tussen 't Goyplein en Stadionlaan, is de Waterlinieweg verhoogd aangelegd. De weg verheft zich hier circa vijf meter boven de omgeving, met steile taluds aan beide zijden. Sinds de renovatie in 2017, waarbij de oorspronkelijk aanwezige vangrails zijn verwijderd, lopen fietsers en voetgangers het risico getroffen te worden door voertuigen die door onvoorziene omstandigheden van de weg raken en langs het talud naar beneden storten.
Het is in Nederland hoogst ongebruikelijk dat kwetsbare verkeersdeelnemers aan dit risico worden blootgesteld. Het is op zich al ongebruikelijk dat een wegontwerp het toelaat dat voertuigen van steile taluds kunnen storten.
Volgens de gemeente voldoet de Waterlinieweg: "aan de CROW-richtlijnen voor een Duurzaam Veilige weginrichting" [voor CROW zie hier]. De gemeente verwijst in haar antwoorden naar de ASVV, de Aanbevelingen voor Stedelijke Verkeer Voorzieningen.
Ten aanzien van taluds staat in de ASVV 2012: "Als naast de weg een talud of sloot ligt, dan moet deze voldoen aan een veilige hellingshoek."
Als een talud te steil is, is volgens CROW-richtlijnen een "afschermvoorziening" aan de orde (vangrails of een andere zgn. voertuigkering), wegens risico voor inzittenden en/of risico voor derden op "parallelvoorzieningen", zoals fietspaden. Bij aanvullende redenen voor afschermvoorzieningen wordt de "Bescherming van fietsers" nog eens expliciet vermeld.
De motivatie van de gemeente voor het weghalen van de vangrails luidt: "Het plaatsen van vangrails versterkt de uitstraling van een autosnelweg buiten de bebouwde kom. Dat signaal past niet bij de limiet van 70 km/uur en werkt een hogere snelheid in de hand." Hoe dit in overeenstemming kan zijn met CROW richtlijnen is niet duidelijk: hier wordt de veiligheid van de fietsers en voetgangers onderaan het talud opgeofferd aan het in toom houden van automobilisten op de Waterlinieweg. Als het mis gaat mogen de zwakste verkeersdeelnemers betalen met hun leven, of met levenslange verminkingen.
In hun antwoorden op de schriftelijke vragen van 11 december jl. [zie hier] en die van 19 april 2017 [zie hier], vergelijken B&W de Waterlinieweg met vier andere wegen in Utrecht. Geen van die wegen is verhoogd aangelegd in de mate waarin de Waterlinieweg dat is tussen 't Goyplein en Stadionlaan. Beter vergelijkbaar is de Stadsbaan Leidsche Rijn, die voor de stad een eenzelfde functie vervult als de Waterlinieweg. Waar de Stadsbaan verhoogd is aangelegd zijn voertuigkeringen toegepast, die kennelijk geen afbreuk doen aan de "uitstraling" van deze 50 km/u weg.
Een herstelplan voor de veiligheid van de Waterlinieweg lijkt niet mogelijk zonder de herintroductie van voertuigkeringen. Het gaat niet alleen om personenauto’s, ook stads- en lijnbussen mogen niet van het talud storten, zowel vanwege de veiligheid van passagiers als van gebruikers van naastgelegen fiets- en voetpaden.
De Waterlinieweg krijgt een belangrijke rol te vervullen als Rijkswaterstaat aan de slag gaat met het wegennet aan de oostkant van Utrecht (verbreding A27). Weg en omgeving krijgen dan, mogelijk gedurende een aantal jaren, te maken met een verhoogd verkeersaanbod en daarmee met een verhoogd ongevallenrisico.
Weggebruikers, en het kwetsbare publiek in de omgeving, mogen verwachten dat de veiligheid van de Waterlinieweg vóór die tijd optimaal is hersteld, en dat ondertussen het gevaar zoveel mogelijk wordt beperkt. Bijvoorbeeld door de rechter rijbaan af te sluiten en daarmee voertuigen zo ver mogelijk van het talud weg te houden.
–Sake Hogeveen, Utrecht.
